Sevil (1929)
Sevil (1929)
 |
Məlumatlar | Çəkiliş yeri | Məzmun | |
| Festival və mükafat | Səhv | Filmin heyəti | ||
| Filmi səsləndirən | Vokal | Şəkil | ||
|
Filmin musiqisi |
Mahnı sözləri | Sitat | İstinad |
Video
Səssiz, rus dilində titrlərlə
Məlumatlar
|
Filmin digər adı:
|
Azərbaycan qadını
Севиль (rus dilində)
Женщина Азербайджана (rus dilində)
|
|
İl:
|
1929 |
|
Janr:
|
dram |
|
Ölkə:
|
Azərbaycan |
|
İstehsalçı şirkət:
|
Azdövlətkinosənaye |
|
İlk baxış tarixi:
|
İyun 1929, Bakı
3 sentyabr 1929, Moskva
30 sentyabr 1929, Leninqrad
|
|
Növ:
|
tammetrajlı bədii film |
|
Rəng:
|
ağ-qara |
|
Dil:
|
səssiz (titrlər ruscadır) |
|
Vaxt:
|
67,20 dəq. |
|
Texniki məlumat:
|
6 hissə
1914 metr
|
Çəkiliş yeri
|
|
|
Bakı, Dənizkənarı park
|
Məzmun
|
1919-cu il. Sevil savadsız bir qadındır. Ər evində min cür əzab əziyyətə dözür. Əri Balaşın buyruğuna qul kimi müntəzirdir. Bununla belə, Balaş Sevilin bu fədakarlığını qiymətləndirmir. Sevil küçəyə atılır. Tək, kimsəsiz qadın məşəqqətlərə məruz qalır. Lakin yeni həyat Sevilin qurtuluş yolu olur. O, müstəqil həyata atılır... Film qadın azadlığı, məhdud dünyagörüşlü meşşanların, nadanların bu azadlığın yolunda əngəl olmaları kimi aktual məsələyə toxunur, eyni zamanda cəmiyyətdə öz yerini axtarıb tapa bilməyən, dədə-baba qaydalarına xor baxan, hətta öz doğma atasını belə bəyənməyən balaşları ifşa edir.
|
Film haqqında
|
Film Cəfər Cabbarlının eyni adlı pyesinin motivləri əsasında çəkilmişdir.
|
|
Filmin çəkilişlərində Cəfər Cabbarlı yaxından iştirak etmiş, aktyorları özü seçmiş, rejissora müxtəlif təkliflər vermişdir. Beknazarov özü də bunu etiraf edirdi: "Sevil"in elə bir kadrı yox idi ki, Cəfər Cabbarlı orda mənimlə birgə işləməsin. Biz çox vaxt saatlarla əyləşib çəkəcəyimiz kadrların daha canlı və inandırıcı çıxması üçün düşünərdik. Cabbarlının kino sənəti sahəsində az müddət çalışmasına baxmayaraq, onun bir sıra kinematoqrafik hökmlər vermək qabiliyyəti məni doğrudan da heyran edirdi. Odur ki, biz "Sevil" filmini hədsiz həvəslə çəkib başa çatdırdıq".
|
|
Sevil rolunda azərbaycanlı qızı tapılmadığına görə Amo Beknazarov Ermənistandan Nora Arzumanova adlı erməni aktrisanı çağırtdırmış, hətta onunla kino sınaq çəkilişləri də aparmışdı. Məhz Cəfər Cabbarlının işə qarışması nəticəsində həmin filmə Arzumanova yox, azərbaycanlı İzzət Orucova çəkilmişdi.
|
|
Film Bakıda əvvəlcə "Forum", "Qızıl şərq" və "Edisson" kinoteatrlarında nümayiş etdirilib.
|
|
Kinoşünas Aydın Kazımzadə deyir ki, o dövrdə qızlar, qadınlar məlum səbəblərdən kinoya çəkilməkdən imtina edirdilər: "Ona görə də, "Sevil" filmi istehsalata buraxılanda, Cəfər Cabbarlı küçəbəküçə gəzib Sevil roluna qız axtarırdı. Günlərin bir günündə o "Təyyarə" kinoteatrında bir qızla rastlaşır. Qızın xarici görünüşündə Sevil obrazının cizgilərini görür. Düşür bu tanımadığı qızın arxasınca, harada yaşadığını müəyyənləşdirir. İsmayıl Hidayətzadəni (görkəmli rejissor və aktyor) götürüb gedir onlara. Atası, qardaşları heç cür onun filmdə çəkilməsinə razı olmurlar. Düzdür, o zamanlar aktrisalar ilk addımlarını atmağa başlamışdılar. Amma İzzət aktrisa deyildi, axı. Ürəyindən olsa da, özü də çəkilməyə qorxurdu. Amma Cəfər Cabbarlı da Cəfər Cabbarlı idi...Cavan olsa da, onun ilanı yuvasından çıxaran (bu söz Qəmər Salamzadənindir - ilk qadın kino rejissorumuz) şirin dili vardı. Çox gəlib-gedəndən sonra ailənin razılığını alır. Cabbarlı dediyi sözə əməl edir. Hər gün İzzəti faytonla evdən götürüb, axşam da ailəsinə təhvil verir".
|
|
Kinooperator Rafiq Quliyev "Azərbaycan səssiz kinosunun təsvir irsi" kitabında yazır: "...Mollanın qərarına əsasən, Gündüzdən ayrılmalı olan Sevil doğma balası ilə son gecəsini keçirir, səhərə qədər ona layla oxuyur, əzizləyir. Qalan ömrünü övladına həsr etməyə hazır olan ana üçün sübh şəfəqləri pəncərənin arxasından çox tez və sürətlə boylanmağa başlayır. İntensivləşən şüalar otağı işıqlandıraraq ayrılıq anını yaxınlaşdırır və Sevilin artan həyəcanına səbəb olur. Gecədən sübhədək keçən müddəti ekranda qısa müddətdə canlandıran, kinematoqrafik zamana xidmət edən həmin işıqlandırma üslubundan istifadə nəticəsində səhərin açılma effekti çox təbii və inandırcı alınıb. İvan Frolovun Azərbaycan kinosunda ilk dəfə sınaqdan keçirdiyi həmin yaradıcılıq üslubu, aktrisa İzzət Orucovaya obrazın psixoloji durumunu, səhərin tezliklə açılmasını istəməyən ananın həyəcanlı anlarındakı yaşantılarını qabartmağa yardım edib".
|
|
Film ekranlara çıxandan sonra həmin illərdə mətbuatda geniş müzakirələrə səbəb olmuşdi. Yazılarda filmin əsas qüsurunu onun teatrallığında görürdülər. Tənqidçilərə görə, hadisələrin çoxunu, Sevilin mübarizəsini pavilyondan, qapalı məkandan çıxarıb naturaya- küçələrə, meydana gətirmək lazım idi.
|
|
Kinorejissor Cəmil Quliyev danışır ki, "Sevil" filmində süni heç bir şey yoxdur: "Filmdə bir səhnə vardı, orda İzzət xanım ağlamalıydı. Səhnə təbii alınmaqdan ötrü Cəfər Cabbarlı İzzət xanımı bir yanda əyləşdirir. Tarçalan çalır və İzzət xanıma bu çalğı elə təsir edir ki, o təbii ağlamağa başlayır".
|
|
Kinoşünas Aydın Kazımzadə danışır ki, Cəfər Cabbarlı hər an, hər dəqiqə İzzətin yanındaydı: "Xoşbəxtlikdən, bu filmin bütün çəkilişi Cəfərin iştirakı ilə olub. Elə epizodlar var idi ki, İzzət xanım bu barədə həm xatirələrində yazıb, həm də mənə də danışıb. Çəkilişdə hətta elə anlar olurmuş ki, İzzət xanımı öyrətmək üçün Cabbarlı çadranı başından açıb özü Balaşın sifətinə çırpırmış..."
|
|
Kinoşünas alim Ramiz Heydər "Sevil rolunda çəkilməli idi" məqaləsinda yazır ki, bir gün Cəfər Cabbarlı evə sevinərək gəlir. Sona xanım bunun səbəbini soruşanda deyir: "Mən kinoda Sevil roluna çəkilmək üçün dünyanı bir-birinə vurub aktrisa axtarırdım . Bu qız Firəngiz (Firəngiz İsmayılova) əsl Sevildir..." C.Cabbarlı Firəngizin şəklini çəkdirib bədii şuraya təqdim edir, bu gənc qız Sevil roluna təsdiq olunur. Lakin qızın valideynləri buna razılıq vermirlər. Beləliklə də həmin rola İzzət Orucova çəkilir. Ancaq hər dəfə Cəfərgildə "Sevil" filmindən söhbət düşəndə C. Cabbarlı deyərmiş: "Bu rola Firəngiz çəkilməli idi..."
|
Səhv
|
00:13:35-də Balaşın qalstuku eynirəngli və bəzəksizdir. 5 saniyə sonra Sevil onun pencəyini gətirdikdə tamam başqa qalstukun (bəzəkli) olduğunu görürük. 00:18:24-də Balaş evə qaydıtdıqda yenə onu eynirəngli qalstukda görürük.
|
|
00:14:21-də kamera Gülüşü və rəfiqəsini arxadan çəkir. Rəfiqənin dəftər-kitabı onun sağ əlindədir. Bir kadr sonra kamera onları öndən çəkəndə dəftər-kitab sol əlinə keçir. Bir neçə kadr sonra isə yenə sağ əlində görürük.
|
|
Baş rolun ifaçısı İ. Orucova xatırlayırdı ki, "...nəhayət, "Sevil" kinofilminin çəkilişi tamamilə qurtardı. Film ekranlara buraxıldı. Həmin gün anamı da kinoya baxmağa aparmışdım. Kino-filmdə necə oynamağım ilə maraqlanan qohumlarımın çoxu da tamaşaya gəlmişdilər. Hamının biletini Cəfər Cabbarlı özü almışdı. Həmin gün çoxlu azərbaycanlı qadın çarşabını həmişəlik olaraq tulladı. O gün çarşabını atanlardan biri də anam idi".
|
Filmin heyəti
|
Quruluşçu rejissor:
|
Amo Bek-Nazarov |  |
|
Ssenari müəllifi:
|
 |
|
|
Ssenari müəllifi:
|
Qriqori Braginski |  |
|
Ssenari müəllifi:
|
Amo Bek-Nazarov | |
|
Quruluşçu operator:
|
İvan Frolov (İ. Frolov kimi) |  |
|
Quruluşçu rəssam:
|
Abram Qonçarski (A. Qonçarski kimi) | |
|
İkinci operator:
|
 |
|
|
Rejissor assistenti:
|
Qriqori Braginski (Q. Braginski kimi) | |
|
Rejissor köməkçisi:
|
N. Tarxanov | |
|
Rejissor köməkçisi:
|
Barbarito | |
|
Rejissor köməkçisi:
|
L. Yermolayeva | |
| İkinci rejissor: | Cəfər Cabbarlı | |
Rollarda
 |
Sevil |
 |
 |
Ağasadıq Gəraybəyli (A. Gəraybəyli kimi)
Balaş Nuruzadə |
 |
 |
Mustafa Mərdanov (M. Mərdanov kimi)
Atakişi |
 |
 |
Bella Beletskaya (B. Beletskaya kimi)
Ədilə |
 |
 |
Cənnət (Canet kimi)
Gülüş |
 |
 |
A. Bəzirganov (A. Bezirqanov kimi)
Əli bəy |
 |
 |
Gündüz |
 |
 |
Rüstəm bəy |
 |
 |
dayə |
 |
 |
Babakişi |
 |
Şəkil
|
filmin afişası
|
filmin çəkiliş qrupu
|
|
filmin afişası
|
filmdən kollaj
|
|
çəkiliş qrupu
|
fotoşəkil
|
|
fotoşəkil
|
fotoşəkil
|
|
fotoşəkil
|
fotoşəkil
|
|
fotoşəkil
|
filmin afişası
|
|
fotoşəkil
|
filmin çəkilişləri
|
|
fotoşəkil
|
fotoşəkil
|
|
fotoşəkil
|
filmin çəkilişləri
|
Sitat
|
Balaş: (Gülüşə) Yenə çadrasızsan? Geyin! Evimizi biabır eləmə!
|
|
Ədilə: Balaş, bizi ailənlə tanış elə. Bu, heç mədəni deyil.
|
|
Sevil: Balaş, icazə ver mən də qonaqların üzünə çıxım. Balaş: Ağlına gələnə bax. Lazım deyil. Burada qal!
|
|
Gülüş: Sevil, çadranı çıxar! Balaş: Dəli olmusan? Gülüş: Qorxma, Balaş. Sevilin gözəlliyi Ədilənin kosmetikasına kölgə salmaz.
|
|
Sevil: (Ədiləyə) Gözəl xanım, ərimi əlimdən alma. Uşağın xatirinə alma... Uşağa yazığın gəlsin.
|
|
Ədilə: Şəriət buna icazə verirmi? Əli bəy: Şəriət, əzizim, bizim üçün deyil. Şəriət xalq üçündür.
|
|
Ev sahibi: (Sevilə) Rədd ol, buradan! Sənin gecə gəzintilərin evimi rüsvay edir.
|
|
Ədilə: Balaş, bu nə komediyadır? Bu qadını evdən çıxar!
|
İstinad
|
Aydın Kazımzadə. Azərbaycan kinosu - 1 (filmlərin izahlı kataloqu (1898-2002)). Bakı: 2003, səh. 27 (kitab)
|
|
Советские художественные фильмы. Глаголева И.А. Зак М.Х. Мачерет А.В. Парфенов Л.А. Фионов П.В. Якубович О.В. 1961 г. стр. 342-343 (kitab)
|
|
Aydın Kazımzadə. Kino və zaman (1923 - 2016). səh. 40-42 (kitab)
|
|
Nazim Sadıxov. Azərbaycan bədii kinosu (1920-1935). səh. 73-79 (kitab)
|
|
Bu filmdən sonra qadınlarımız çadranı atdı (məqalə)
|
|
Kino tariximizdə ilk milli kinoaktrisa (məqalə)
|
|
Севиль [1929] (ilk baxış tarixləri)
|
|
Aydın Kazımzadə. Azərbaycan kinematoqrafçıları. I buraxılış. Bakı. 2002. səh. 8
|
|
Nəriman Əbdülrəhmanlı. Azərbaycan kino sənəti tarixi. I cild. 1895-1936. səh. 346 (kitab)
|